Η πρακτική άσκηση είναι ένα εκπαιδευτικό εργαλείο που συνδυάζει τις εκπαιδευτικές θεωρητικές γνώσεις με την πράξη και αποτελεί μια απόπειρα πρώτης επαφής των φοιτητών με το μελλοντικό τους επάγγελμα. Ως πρόγραμμα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά κατά το ακαδημαϊκό έτος 1998-1999 και έκτοτε συνεχίζεται αδιάλειπτα στο πλαίσιο των σχετικών επιχορηγούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρησιακών προγραμμάτων υπό τον συντονισμό (από το 2002) και την διοίκηση του Γραφείου Πρακτικής Άσκησης του Α.Π.Θ.

Κατά την περίοδο 2011 - 2018 ασκήθηκαν, σε ολόκληρη την Ελλάδα και στο εξωτερικό (Γερμανία, Κύπρος, Μ. Βρετανία), 468 φοιτητές και 393 φοιτήτριες (σύνολο 861 φοιτητές και φοιτήτριες) του Τ.Π.Μ. σε 94 φορείς του δημοσίου και 194 φορείς του ιδιωτικού τομέα (σύνολο 288 φορείς) σε αντικείμενα του πεδίου σπουδών του πολιτικού μηχανικού.

Το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών από το 2009 ενέταξε το πρόγραμμα πρακτικής άσκησης ως προαιρετικό μάθημα επιλογής για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες που έχουν ήδη ολοκληρώσει την παρακολούθηση του 7ου εξαμήνου των σπουδών τους. Το μάθημα πλέον εντάσσεται στο 8ο εξάμηνο των σπουδών (ελεύθερη επιλογή – 3 ECTS) και διεξάγεται κατά το εαρινό εξάμηνο, ενώ επεκτείνεται και στους θερινούς μήνες του Ιουλίου και του Αυγούστου, οπότε εκπονείται το κύριο μέρος του επί του πεδίου. Η διδακτική ομάδα του μαθήματος αποτελείται από τους ακόλουθους καθηγητές όλων των τομέων του Τμήματος:

• Γιάννης Ξενίδης, Αναπληρωτής καθηγητής, (ΤΟΜΕΔΕ), Συντονιστής - Επιστημονικώς Υπεύθυνος
• Νίκος Θεοδοσίου, Καθηγητής, (ΤΥΤΠ)
• Φωτεινή Κεχαγιά, Αναπληρώτρια καθηγήτρια, (ΤΟΜΕΔΕ)
• Κατερίνα Τσικαλουδάκη, Αναπληρώτρια καθηγήτρια, (ΤΕΤΚ)
• Χαράλαμπος Γεωργιάδης, Επίκουρος καθηγητής, (ΤΓΜ)

Το περιεχόμενό της πρακτικής άσκησης αφορά σε εφαρμοσμένα αντικείμενα που ασκούν δημόσιοι και ιδιωτικοί οργανισμοί σε ολόκληρο το φάσμα των δραστηριοτήτων ενός πολιτικού μηχανικού στον κύκλο ζωής των τεχνικών έργων. Το γεγονός αυτό εξασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα στους ασκούμενους να δουν και να καταλάβουν τον τρόπο λειτουργίας αυτών των οργανισμών στην πράξη και τους προετοιμάζει για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Επιπλέον, η πρακτική άσκηση:

1. Συμπληρώνει την εκπαιδευτική διαδικασία του Τ.Π.Μ. με ένα μάθημα πρόσληψης αμιγώς πρακτικών γνώσεων που λαμβάνονται επί του πεδίου και μπορούν να αποτελέσουν συμπλήρωμα στις παρεχόμενες γνώσεις άλλων μαθημάτων.
2. Συνεισφέρει στην περαιτέρω ενίσχυση της καλής δημόσιας εικόνας του Τ.Π.Μ. σε όλη την επικράτεια, μέσα από την παρουσία των φοιτητών και των φοιτητριών που, όπως καταδεικνύεται από τις τυπικές και τις άτυπες αξιολογήσεις των φορέων άσκησης, διακρίνονται για το υψηλό γνωστικό και αξιακό επίπεδο τους.
3. Διατηρεί σε υψηλό επίπεδο την προσβασιμότητα του Τ.Π.Μ. στην ζώσα πραγματικότητα των συνδεδεμένων με αυτό επαγγελματικών κλάδων της οικονομίας.
4. Δημιουργεί προοπτική εισόδου στην αγορά εργασίας ελέγχοντας και καθορίζοντας τις ροές των ασκούμενων προς συγκεκριμένους κλάδους που μπορούν να απορροφήσουν ή να “δημιουργήσουν” θέσεις εργασίας.

Σύμφωνα με τις αξιολογήσεις και τα σχόλια των φοιτητών και των φοιτητριών που έχουν συμμετάσχει στο πρόγραμμα αυτό έχει τύχει ενθουσιώδους υποδοχής, ενώ έντονες είναι οι παραινέσεις για την περαιτέρω αναβάθμιση της πρακτικής άσκησης.

Το μάθημα συναρτάται άρρηκτα με τη δυνατότητα χρηματοδότησης της άσκησης των φοιτητών και των φοιτητριών του τμήματος που έως σήμερα έχει διασφαλιστεί διαχρονικά από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και τη συγχρηματοδότηση από Εθνικούς Πόρους. Έτσι, η δυνατότητα παρακολούθησής του αφορά σε συγκεκριμένο πλήθος φοιτητών και φοιτητριών που καθορίζεται σε κάθε κύκλο υλοποίησης, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπει το Γραφείο Πρακτικής Άσκησης του Α.Π.Θ. και ισοκατανέμεται στα δύο φύλα. Εάν οι αιτήσεις μιας κατηγορίας (ανδρών - γυναικών) είναι λιγότερες από τις προσφερόμενες θέσεις βάση της ισοκατανομής, τότε οι υπεράριθμες θέσεις μεταφέρονται στην άλλη κατηγορία.

Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που βρίσκονται στο 8ο έως και το 12ο εξάμηνο σπουδών, εφόσον δεν έχουν συμμετάσχει ποτέ στο παρελθόν σε ακαδημαϊκό πρόγραμμα πρακτικής άσκησης επιδοτούμενο από οποιοδήποτε επιχειρησιακό πρόγραμμα. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν και οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που φοιτούν σε μεγαλύτερο από το 12ο εξάμηνο σπουδών υπό την προϋπόθεση ότι έχουν επιτύχει στις εξετάσεις τουλάχιστον ενός μαθήματος σε δύο από τις τρεις εξεταστικές περιόδους έως και τον προηγούμενο Σεπτέμβριο της υλοποίησης του εκάστοτε κύκλου του προγράμματος.

Τα κριτήρια επιλογής του Τμήματος για τη συμμετοχή των φοιτητών σε θέσεις Πρακτικής Άσκησης είναι τα ακόλουθα:

1. Το εξάμηνο φοίτησης.
2. Το πλήθος των μαθημάτων στα οποία έχει επιτευχθεί επιτυχής αξιολόγηση, ανεξάρτητα από την επίδοση. Το πλήθος αυτό θα πρέπει να κυμαίνεται στο διάστημα (Α/2 – 4) έως Α, όπου Α το σύνολο των μαθημάτων που πρέπει σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών να έχει παρακολουθήσει ο αιτούμενος/η αιτούμενη στο έτος φοίτησης που βρίσκονταν έως και τον προηγούμενο Σεπτέμβριο της υλοποίησης του εκάστοτε κύκλου του προγράμματος πρακτικής άσκησης (σε περίπτωση μη ακεραίου αριθμού γίνεται στρογγυλοποίηση στον επόμενο ακέραιο αριθμό).
3. Επίδοση σύμφωνα με την αναλυτική βαθμολογία των φοιτητών και φοιτητριών όπως έχει προκύψει από τα αποτελέσματα της εξεταστικής περιόδου του προηγούμενου Σεπτεμβρίου της υλοποίησης του εκάστοτε κύκλου του προγράμματος.

Το σύνολο των μορίων που θα αποδίδονται σε κάθε αίτηση σύμφωνα με τα παραπάνω κριτήρια θα υπολογίζεται με βάση την σχέση:

Σύνολο μορίων = Μόρια λόγω εξαμήνου φοίτησης + Μόρια λόγω πλήθους μαθημάτων + Μόρια λόγω επίδοσης =Χ + Υ + Ζ,

όπου:

X: 300 μόρια για φοίτηση στο 8° εξάμηνο, 200 μόρια για φοίτηση στο 10° εξάμηνο, 100 μόρια για φοίτηση στο 12° εξάμηνο, 50 μόρια για φοίτηση στο 14° εξάμηνο και 20 μόρια για φοίτηση πέραν του 14ου εξαμήνου.

Υ: το πλήθος των μαθημάτων, τα οποία έχουν εξεταστεί επιτυχώς από κάθε αιτούμενο/αιτούμενη

Ζ: ο μέσος όρος της αναλυτικής βαθμολογίας όπως έχει προκύψει από τα αποτελέσματα της εξεταστικής περιόδου του προηγούμενου Σεπτεμβρίου της υλοποίησης του εκάστοτε κύκλου του προγράμματος.

Ο τελικός υπολογισμός αναγράφεται με ακρίβεια δεύτερου δεκαδικού ψηφίου.

Οι αιτούμενοι και οι αιτούμενες θα κατατάσσονται με βάση τη μοριοδότησή τους κατά φθίνουσα σειρά σε κοινή λίστα κατάταξης και η επιλογή τους θα πραγματοποιείται μέχρι της εξάντλησης του αριθμού των προσφερόμενων θέσεων κατά κατηγορία φύλου. Όσοι και όσες δεν θα επιλέγονται, θα κατατάσσονται ως επιλαχόντες/επιλαχούσες κατά κατηγορία φύλου με βάση την ίδια λίστα κατάταξης. Σε περίπτωση ισοβαθμιών, η επιλογή θα πραγματοποιείται κατόπιν της διαδοχικής (έως την άρση της ισοβαθμίας) εφαρμογής των παρακάτω κριτηρίων:

1. Υψηλότερη επίδοση στο κριτήριο του πλήθους των επιτυχώς εξετασθέντων μαθημάτων

2. Υψηλότερη επίδοση στο κριτήριο του μέσου όρου της αναλυτικής βαθμολογίας

Σε περίπτωση νέας ισοβαθμίας μετά την εφαρμογή των προηγούμενων κριτηρίων, η επιλογή θα πραγματοποιείται κατόπιν κλήρωσης. Τέλος, σε περίπτωση διαθεσιμότητας θέσεων άσκησης μετά την ολοκλήρωση της κατανομής τους με την παραπάνω διαδικασία, οι υπολειπόμενες θέσεις άσκησης σε μια κατηγορία φύλου μεταφέρονται στο σύνολό τους στην άλλη κατηγορία και κατανέμονται σύμφωνα με την μοριοδότηση.

Ειδικά για τις περιπτώσεις αιτούμενων στους οποίους και στις οποίες χορηγούνται διευκολύνσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία κατόπιν προηγούμενης αίτησής τους και έγκρισης αυτής από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών (π.χ. Α.Μ.Ε.Α., ιατρικοί λόγοι) και εφόσον οι λόγοι της παροχής διευκολύνσεων δημιουργούν τεκμηριωμένα κατόπιν εισήγησης του Επιστημονικά Υπευθύνου την ανάγκη εντοπισμού και ανάθεσης θέσεων άσκησης με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά δημιουργείται μια επιπλέον κατηγορία ασκούμενων που μπορεί να αριθμεί μέχρι δέκα (10) θέσεις από τις συνολικά διαθέσιμες στο Τμήμα ανά υλοποιούμενο κύκλο. Για αυτή την κατηγορία προβλέπεται η ακόλουθη διαδικασία:

1. Εξετάζεται η γενική επιλεξιμότητα των αιτούμενων για την οποία απαιτούνται:
   • Η φοίτηση σε εξάμηνο πέραν του 8ου.
   • Η επιτυχής αξιολόγηση, ανεξάρτητα από την επίδοση σε πλήθος μαθημάτων που θα πρέπει να κυμαίνεται στο διάστημα (Α/2 – 4) έως Α, όπου Α το σύνολο των μαθημάτων που πρέπει σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών να έχει παρακολουθήσει ο αιτούμενος/η αιτούμενη στο έτος φοίτησης που βρίσκονταν έως και τον προηγούμενο Σεπτέμβριο της υλοποίησης του εκάστοτε κύκλου του προγράμματος πρακτικής άσκησης (σε περίπτωση μη ακεραίου αριθμού γίνεται στρογγυλοποίηση στον επόμενο ακέραιο αριθμό).
2. Στην περίπτωση που το πλήθος των επιλέξιμων σε αυτή την κατηγορία υπερβαίνει το πλήθος των 10 θέσεων εφαρμόζεται η διαδικασία μοριοδότησης και επιλογής που προβλέπεται στη γενική κατηγορία για την επιλογή των ασκούμενων.
3. Αναζητούνται και ανατίθενται (εφόσον εντοπιστούν) συγκεκριμένες θέσεις άσκησης με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για κάθε επιλεγμένο ασκούμενο / επιλεγμένη ασκούμενη.

Στην περίπτωση που ο αριθμός των θέσεων αυτής της κατηγορίας δεν εξαντλείται, οι υπόλοιπες θέσεις διατίθενται στη γενική κατηγορία αιτούμενων σύμφωνα με τα κριτήρια επιλογής που ισχύουν για εκείνη.

Η επικαιροποιημένη διαδικασία επιλογής θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά από το ακαδημαϊκό έτος 2019 – 2020 και θα ισχύει στο εξής.

Από το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές και τις φοιτήτριες του τμήματος που εκπονούν την πρακτική τους άσκηση στο πλαίσιο του ERASMUS+, εφόσον το επιθυμούν, να την αναγνωρίζουν ως τμήμα των σπουδών τους αντιστοιχίζοντάς την με το μάθημα επιλογής Πρακτική Άσκηση (Κωδικός μαθήματος: ΠΑ0100) στου οποίου τις υποχρεώσεις θα πρέπει να ανταποκρίνονται πλήρως. Η παραπάνω δυνατότητα δίνεται υπό την προϋπόθεση ότι η άσκηση στο πλαίσιο του ERASMUS+ εκπονείται από το 8ο εξάμηνο και πλέον και πριν την ολοκλήρωση των σπουδών και οι εν λόγω φοιτητές και φοιτήτριες δεν έχουν παρακολουθήσει προηγούμενα το μάθημα ΠΑ0100. Επίσης, δυνατότητα αναγνώρισης δίνεται στους φοιτητές και στις φοιτήτριες που στο πλαίσιο της προηγούμενης φοίτησής τους σε άλλο πρόγραμμα σπουδών έχουν εκπονήσει πρακτική άσκηση υπό την προϋπόθεση ότι η τελευταία περιλαμβάνεται ως μάθημα στην αναλυτική βαθμολογία τους στο άλλο πρόγραμμα και διαθέτει πλήρη αντιστοίχιση σε διδακτικές μονάδες (ECTS), χαρακτηρισμό μαθήματος (Υποχρεωτικό/ Επιλογής) και βαθμολογία επίδοσης στο μάθημα.

Ο Επιστημονικώς Υπεύθυνος
Γιάννης Ξενίδης, Αναπληρωτής καθηγητής
Ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και συγχρηματοδοτείται από Εθνικούς Πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης 2014-2020, με Ενδιάμεσο Φορέα την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δία Βίου Μάθηση».